W końcu zaobserwowano koronalny wyrzut masy na gwieździe innej niż Słońce. Był potężny
13 listopada 2025, 15:18Międzynarodowy zespół naukowy zdobył pierwszy dowód na koronalny wyrzut masy (CME) na gwieździe innej niż Słońce. CME, słoneczne erupcje, podczas których olbrzymie ilości materiału są wyrzucane w przestrzeń kosmiczną, są często obserwowanym zjawiskiem. Wpływają one na pogodę kosmiczną, pozwalają nam podziwiać zorze polarne i nie ma najmniejszych powodów, dla których zjawiska takie nie miałyby zachodzić na innych gwiazdach. Dotychczas jednak nie udało się zdobyć bezsprzecznego dowodu na ich istnienie. Udało się to dopiero dzięki kosmicznemu obserwatorium NMM-Newton Europejskiej Agencji Kosmicznej i europejskiemu międzynarodowemu interferometrowi LOFAR, którego 3 stacje znajdują się w Polsce.
Zmienia się układ sił w świecie nauki. Chiny szybko umacniają swoją pozycję
10 listopada 2025, 09:43Na czele międzynarodowych zespołów naukowych coraz częściej będą stali badacze z Chin, informują naukowcy z Uniwersytetów w Chicago i Wuhan. Amerykanie postanowili przewidzieć, jak zmieni się rozkład sił w światowej nauce w przyszłości. W tym celu najpierw wytrenowali model sztucznej inteligencji na 80 000 artykułów naukowych opublikowanych w najlepszych magazynach naukowych świata. Algorytm dowiadywał się z nich, kto był autorem pracy, kto stał na czele zespołu badawczego. Następnie przetestowano go na bazie danych OpenAlex, w której wymienionych jest niemal 6 milionów artykułów naukowych.
Rolnictwo a wymieranie gatunków. LIFE pokazuje gigantyczne różnice w stwarzanym ryzyku
3 listopada 2025, 11:53Jeśli nie zmienimy sposobu użytkowania ziemi na potrzeby rolnictwa, to w ciągu najbliższych 100 lat dojdzie do zagłady od 700 do 1100 gatunków kręgowców, ostrzegają naukowcy z Uniwersytetu w Cambridge. Doktor Thomas Ball i jego zespół wykorzystali indeks LIFE do oszacowania, jak zmiany w użytkowaniu ziemi – wycinka lasów, przywracanie terenów rolniczych naturze – wpływają na ryzyko wyginięcia 30 875 gatunków kręgowców lądowych. Wykazali, że ryzyko stwarzane różne rodzaj żywności może sięgać nawet trzech rzędów wielkości, a produkty zwierzęce oraz produkty z tropików (jak kawa, banany, kakao czy palma olejowa) niosą ze sobą większe ryzyko niż pożywienie roślinne i uprawy podstawowe (zboża czy ziemniaki).
Limit rozdzielczości ludzkiego oka pokazuje, czy jest sens kupować „lepszy” telewizor
28 października 2025, 12:42Czy kupowanie coraz doskonalszych telewizorów o coraz większej rozdzielczości ma sens? Tylko do pewnego stopnia. Coraz bardziej szczegółowy obraz będziemy bowiem widzieli do czasu osiągnięcia limitu rozdzielczości naszych oczu. Jeśli kupimy telewizor o większej rozdzielczości niż oczy, zapłacimy za urządzenie, które zużywa energię na pokazanie nam czegoś, czego i tak nie zobaczymy. Naukowcy z University of Cambridge i Meta Reality Labs określili rozdzielczość ludzkiego oka i udostępnili bezpłatny kalkulator, dzięki któremu możemy sprawić, czy kupowanie nowego telewizora ma sens.
Wyświetlacz Full HD na 1 milimetrze kwadratowym. W Würzburgu powstał namniejszy piksel.
27 października 2025, 09:35Dzięki sprytnemu połączeniu anten optycznych i nowatorskiej architekturze fizycy z Uniwersytetu Juliusza i Maksymiliana w Würzburgu stworzyli najmniejsze piksele w historii. Może je będzie wykorzystać na przykład w „inteligentnych” okularach przyszłości, wyświetlających użytkownikowi przydatne informacje bezpośrednio w polu widzenia. Grupa pracująca pod kierunkiem profesorów Jensa Pflauma i Berta Hechta opublikował wyniki swoich badań w Science Advances.
Po dekadach rozwiązano zagadkę różowych głazów na szczytach gór na Antarktydzie
24 października 2025, 14:48Naukowcy od dekad zastanawiali się, skąd się wzięły różowe granitowe głazy porozrzucane na ciemnych wulkanicznych szczytach Hudson Mountains (Gór Hudsona) w Zachodniej Antarktyce. Badacze z British Antarctis Survey (BAS) datowali granit mierząc rozpad promieniotwórczy pierwiastków zamkniętych w mikroskopijnych kryształkach i stwierdzili, ze głazy powstały 175 milonów lat temu, w jurze. Jednak ich pochodzenie było do niedawna tajemnicą. Udało się ją rozwiązać dzięki badaniom lotniczym.
Sześć miliardów ton na sekundę: uczeni odkryli wyjątkowo żarłoczną planetę swobodną
3 października 2025, 10:09Planety swobodne to obiekty niezwiązane z żadną gwiazdą. W przeciwieństwie do planet w Układzie Słonecznym, nie krążą wokół gwiazdy, a przemieszczają się swobodnie przez Drogę Mleczną. Zespół europejskich i amerykańskich astronomów, korzystając z Very Large Telescope Europejskeigo Obserwatorium Południowego zauważył planetę swobodną, która pochłania pył i gaz z otoczenia w tempie 6 miliardów ton na sekundę. To największe tempo przybierania na wadze dla jakiejkolwiek znanej planety.
Zmarła Jane Goodall, uczona, która pokazała nam właściwe miejsce w świecie zwierząt
2 października 2025, 11:59Czternastego lipca 1960 roku Jane Goodall wysiadła z łodzi u wybrzeży Jeziora Tanganika w Tanzanii, w miejscu, gdzie obecnie znajduje się Park Narodowy Gombe. Tego dnia 26-letnia była kelnerka i sekretarka rozpoczęła niezwykłą podróż, która zrewolucjonizowała naukę, nasze rozumienie zwierząt i własnego miejsca w świecie przyrody.
Cmentarze z kosmosu: na Węgrzech znaleziono rzadką szablę z epoki Awarów
1 października 2025, 10:14Węgierscy archeolodzy, pracujący w ramach projektu „Cmentarze z kosmosu” odkryli w pobliżu Székesfehérvár grób dorosłego mężczyzny, w którym złożono rzadką szablę z epoki Awarów. W połowie VI wieku Awarowie utworzyli silne państwo z centrum na Nizinie Węgierskiej. Stanowili poważny problem dla Bizancjum, z którym prowadzili liczne wojny. W 626 roku we współpracy z Persami oblegli Konstantynopol. Po nieudanym zdobyciu stolicy Bizancjum ich państwo zaczęło chylić się ku upadkowi. Ostatecznie zostało podbite przez Karola Wielkiego na początku IX wieku.
Masowe groby sprzed 6000 lat najstarszym znanym przykładem obchodów zwycięskiej bitwy?
15 września 2025, 06:12Zabijanie całych grup rodzinnych, masakry mieszkańców osad, masowe groby ofiar bitew czy egzekucji to znane z mezolitycznej i neolitycznej Europy ślady przemocy międzyludzkiej. Naukowcy z Hiszpanii (Universytet w Valladolid, Arkikus), Belgii (Vrije Universiteit Brussel), Francji (Uniwersytet Strasburski, Uniwersytet Aix-Marseille) oraz Wielkiej Brytanii (Uniwersytet Oksfordzki) poinformowali na łamach Science Advances o zidentyfikowaniu prawdopodobnie najstarszych znanych śladów obchodów zwycięstwa nad wrogami. Są one widoczne w dwóch masowych grobach sprzed ponad 6000 lat.
« poprzednia strona następna strona » 1 2 3 4 5 6 7 …
